Financiële en juridische hulp

Op pensioen gaan betekent de start van een nieuwe levensfase: je kan een andere invulling aan het leven geven buiten je werk. In België is de huidige pensioenleeftijd 65 jaar. 

Als werknemer moet je je werkgever inlichten wanneer je met rustpensioen gaat. Je arbeidsovereenkomst stopt niet automatisch wanneer je de wettelijke pensioenleeftijd bereikt.

Als ambtenaar stopt je overeenkomst automatisch op de wettelijke pensioenleeftijd. Je kunt ook na de wettelijke pensioenleeftijd blijven werken op voorwaarde dat je werkgever akkoord is.

Je kan er ook voor kiezen om wat eerder te stoppen met werken en in vervroegd pensioen te gaan. 
Dit kan ten vroegste vanaf je 60ste verjaardag en is ook afhankelijk van het aantal jaren dat je gewerkt hebt.

Verder is er ook nog een overlevingspensioen. Dit is een pensioen voor de nabestaanden na een overlijden. Het maakt niet uit of de overledene zelf al gepensioneerd was of niet. Om hier recht op te hebben zijn er verschillende voorwaarden zoals een vastgestelde minimumleeftijd, huwelijksvoorwaarden, of krijg je zelf ook al een rustpensioen.

Ook als je op pensioen bent kan je nog een beetje bijverdienen (een flexi-job) door een extra toegelaten beroepsactiviteit uit te oefenen. Hier bouw je wel geen extra pensioenrechten mee op. Je mag (on)beperkt bijverdienen tijdens jouw pensioen, afhankelijk van binnen welke voorwaarden je valt.  

Voor meer informatie over alle voorwaarden of de aanvragen kan je best contact opnemen met de Federale pensioendienst. Dit kan op het nummer 1765. Daar kan je ook een afspraak maken om samen je pensioenaanvraag in te vullen hier in Dilbeek. 

Als zou blijken dat het financieel moeilijk is om enkel de inkomsten vanuit je pensioen te hebben, dan kan er ook een InkomensGarantie voor Ouderen (IGO) worden aangevraagd. Je hebt recht op een IGO als je minstens 65 jaar bent, in België woont en voldoet aan de inkomensvoorwaarden. 

In de meeste gevallen moet je zelf geen aanvraag indienen voor een IGO. Moest dit toch niet automatisch gebeuren dan neem je best contact op met de pensioendienst of met Team Ouderenwelzijn. 
 

Personen met een laag gezinsinkomen hebben automatisch recht op de verhoogde tegemoetkoming. Zij krijgen meer terugbetaald voor gezondheidszorg en kunnen genieten van nog andere financiële voordelen zoals korting bij het openbaar vervoer, energiebesparing, recht op een participatiepas, ... . Heb je 1 van de volgende inkomsten dan heb je automatisch recht op dit statuut:

• inkomensgarantie voor ouderen 
• tegemoetkoming  voor personen met een handicap, toegekend door de FOD sociale zekerheid: integratietegemoetkoming, inkomensvervangende tegemoetkoming of zorgbudget voor ouderen met een zorgnood

Een zorgbudget is een maandelijkse tegemoetkoming voor mensen die veel zorg nodig hebben, bijvoorbeeld door ernstige gezondheidsproblemen of een beperking. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende zorgbudgetten:

Het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood 

Dit zorgbudget is er voor 65-plussers met een beperkt inkomen en gezondheidsproblemen. Het bedraagt maximaal € 683 per maand (op 11/2023) maar het is afhankelijk van hoeveel zorg iemand nodig heeft alsook je (gezins)inkomen. Het is niet belastbaar. 

Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden

Dit is een zorgbudget van € 135 per maand voor mensen met een hoge zorgnood. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die in een woonzorgcentrum verblijven of mensen die thuis veel professionele ondersteuning nodig hebben. Het is een voorwaarde om aangesloten te zijn bij de Vlaamse sociale bescherming door elk jaar je zorgpremie te betalen. 
Deze budgetten kan je online aanvragen via de website van de Vlaamse Sociale Bescherming  Home | Vlaamse sociale bescherming maar je kan je zeker ook laten bijstaan door je ziekenfonds of door Team Ouderenwelzijn.

Indien je moeilijk je verwarmingsfactuur kan betalen, kan je een premie krijgen van het Sociaal Verwarmingsfonds. Deze premie wordt toegekend aan personen die verwarmen met huisbrandolie of stookolie (ook wel mazout genoemd), verwarmingspetroleum of bulkpropaangas. Per verwarmingsperiode en per gezin wordt er een verwarmingstoelage gegeven voor maximum 2000 liter brandstof.

Opgelet, je moet binnen de 60 dagen na levering de aanvraag voor de premie uitvoeren. Dit kan je doen bij één van onze welzijnspunten te Keperenberg of Nieuwenbos. Neem zeker je identiteitskaart en leveringsbon mee. 

 

Indien je een beperkt inkomen en spaargelden hebt en 65-plusser bent, kan je bij Team Ouderenwelzijn ook terecht voor financiële steun. Deze steun kan van allerlei aard zijn: tussenkomst in medische, paramedische of farmaceutische kosten, bij verblijf in een woonzorgcentrum, hospitalisatiekosten, huur, …

De maatschappelijk werker van Team Ouderenwelzijn voert een sociaal onderzoek uit. Nadien wordt je dossier voorgelegd aan het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst, die een beslissing neemt of je al dan niet een tussenkomst krijgt.
 

Voor gratis juridisch advies kan je terecht bij de regionale zitting van het Bureau Juridische Bijstand van de Balie Brussel. Op bepaalde momenten kan je ook in de Welzijnscampus Nieuwenbos terecht bij een jurist die je een eerste antwoord geeft op jouw juridische vragen. Het gaat hier enkel om een eerste gratis advies en bijstand of de aanvraag van een Pro-Deo advocaat. 
 

Wanneer iemand niet meer in staat is om zelf beslissingen te nemen of zijn goederen te beheren, heeft deze persoon recht op buitengerechtelijke of gerechtelijke bescherming.

Voor wie?

De beschermingsmaatregelen gelden enkel voor meerderjarigen die:

• wegens hun gezondheidstoestand, geheel of gedeeltelijk, tijdelijk of definitief, niet in staat zijn om zelf hun persoonlijke rechten te behartigen of hun goederen te beheren. Het gaat onder andere om comapatiënten, personen met dementie, personen met een verstandelijke beperking of psychiatrische patiënten.
• hun inkomsten verspillen aan nutteloze uitgaven (bijvoorbeeld door een geestesstoornis).

Buitengerechtelijke bescherming

De buitengerechtelijke bescherming is een maatregel zonder tussenkomst van de rechter en geldt zowel voor het beheer van goederen als het beheer van persoonlijke rechten.

Je kan buitengerechtelijke bescherming krijgen door een volmacht te geven aan iemand die je vertrouwt om bepaalde handelingen in jouw plaats te stellen. De lastgeving moet gegeven worden wanneer je nog bekwaam bent om alles zelf te doen. Je beslist zelf wanneer de volmacht van kracht gaat (bijvoorbeeld op het ogenblik dat je wilsonbekwaam wordt) en je kan hem ook altijd stopzetten.

Gerechtelijke bescherming

Voor het opleggen van een bewind is de tussenkomst van de rechter nodig. De vrederechter zal een (of meerdere) bewindvoerders aanstellen die de beschermde persoon zal bijstaan of vertegenwoordigen.

De vrederechter zorgt voor een bescherming op maat van de persoon. Hij zal hierbij rekening houden met wat de beschermde persoon zelf nog kan. Hij bepaalt ook of de bescherming enkel nodig is voor de persoon, de goederen of allebei. Verder bepaalt de rechter of er enkel bijstand of ook vertegenwoordiging nodig is van de beschermde persoon.

• Bijstand: de beschermde persoon handelt zelf, maar niet zelfstandig - de bewindvoerder moet akkoord gaan.
• Vertegenwoordiging: de bewindvoerder treedt op in de plaats van de beschermde persoon. De bewindvoerder moet de beschermde persoon hierbij wel betrekken en inlichten.

Naast het aanduiden van een bewindvoerder, kan de rechter ook een vertrouwenspersoon aanstellen. Die speelt een belangrijke rol tussen de beschermde persoon en zijn bewindvoerder. Deze heeft recht op informatie over je gezondheidstoestand en kan hierrond mee beslissingen nemen.

Gerechtelijke bescherming kan worden aangevraagd door de te beschermen persoon zelf, zijn familie of een andere belanghebbende (zoals een buur, een verzorger of een maatschappelijk werker), of door de procureur des Konings. 

Link: Meer informatie via Bescherming en bewind voor meerderjarigen | Vlaanderen.be.